Podatek od zysków kapitałowych, zwany również podatkiem Belki, to podatek dochodowy, który pobierany jest od osób fizycznych w związku z uzyskanymi dochodami z inwestycji. Obejmuje on zyski z lokat bankowych, kont oszczędnościowych, dywidend, funduszy inwestycyjnych, papierów wartościowych (takich jak akcje czy obligacje), a także z innych form inwestowania. Aktualna stawka podatku wynosi 19%, co oznacza, że podatek od dochodów z inwestycji pomniejsza wypracowany zysk, co może stanowić barierę dla niektórych inwestorów. Niemniej jednak istnieją legalne sposoby na zmniejszenie wysokości należnego podatku – o tym dowiesz się z dalszej części tekstu.

Czym jest „podatek Belki”?

Potoczna nazwa „podatek Belki” odnosi się do zryczałtowanego podatku dochodowego, który jest pobierany od dochodów uzyskanych z inwestycji kapitałowych. Stawka tego podatku wynosi 19% i obejmuje zyski z różnych źródeł, takich jak odsetki od lokat, dywidendy z akcji, zyski z funduszy inwestycyjnych czy sprzedaż papierów wartościowych. Co istotne, podatek Belki naliczany jest wyłącznie od uzyskanego zysku, a nie od całkowitego zgromadzonego kapitału, co daje inwestorowi możliwość uniknięcia opodatkowania w przypadku braku dochodu.

Kiedy i jak płacimy podatek Belki?

W przypadku większości inwestycji, podatek Belki jest pobierany automatycznie przez banki lub instytucje finansowe. Oznacza to, że inwestorzy często nie muszą martwić się o jego rozliczenie. Istnieją jednak sytuacje, w których należy samodzielnie rozliczyć się z fiskusem. Przykładem mogą być dochody uzyskane z giełdy lub z funduszy luksemburskich, które wymagają złożenia rocznego zeznania podatkowego PIT-38 do 30 kwietnia następnego roku.

Nowe zasady – kompensacja zysków i strat

Od 2024 roku obowiązują nowe zasady dotyczące funduszy inwestycyjnych, które umożliwiają inwestorom kompensację zysków i strat z różnych instrumentów finansowych. Dzięki temu, inwestorzy mogą obniżyć wysokość należnego podatku, uwzględniając straty poniesione w danym roku. Pamiętaj jednak, że takie rozliczenie wymaga samodzielnego złożenia deklaracji podatkowej, co zwiększa odpowiedzialność inwestora w kwestii rozliczenia podatkowego.

Co warto jeszcze wiedzieć o podatku Belki?

• Straty poniesione na inwestycjach kapitałowych można odliczyć w przyszłych zeznaniach podatkowych przez okres 5 lat, co może obniżyć podatek od ewentualnych przyszłych zysków.
• Nie ma możliwości wspólnego rozliczenia podatku Belki z małżonkiem.
• Od 2024 roku dochody z funduszy inwestycyjnych wliczają się do kwoty, na podstawie której oblicza się daninę solidarnościową.

 

Geneza podatku Belki – od pomysłu do kontrowersji

Podatek od zysków kapitałowych, potocznie nazywany „podatkiem Belki”, ma swoją burzliwą historię. Został wprowadzony w 2002 roku przez rząd Leszka Millera, z Markiem Belką jako ministrem finansów. Początkowo dotyczył tylko zysków z depozytów bankowych i wynosił 20%. Jednak już w 2004 roku zakres opodatkowania został rozszerzony na wszelkie dochody z inwestycji kapitałowych, a stawka obniżona do 19%. Wprowadzenie podatku Belki spotkało się z dużą krytyką, a wiele banków próbowało obejść ten podatek, oferując tzw. lokaty antybelkowe. Rząd szybko jednak załatał tę lukę prawną, a podatek, który miał być rozwiązaniem tymczasowym, obowiązuje do dzisiaj.

 

 

Jak uniknąć podatku Belki? Sprawdzone sposoby

Czy istnieją sposoby na uniknięcie płacenia podatku Belki? Tak, istnieją. Warto wiedzieć, że możliwe jest zminimalizowanie wysokości tego podatku, szczególnie w kontekście długoterminowego oszczędzania w ramach różnych produktów emerytalnych. Oto kilka sprawdzonych produktów, które pomogą ci uniknąć płacenia podatku Belki:

• Indywidualne Konto Emerytalne (IKE): Inwestując w IKE, można uniknąć podatku Belki, pod warunkiem, że wpłaty były dokonywane przez co najmniej 5 lat kalendarzowych, a wypłata nastąpi po ukończeniu 60. roku życia. IKE można założyć w banku, TFI lub domu maklerskim.
• Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE): IKZE działa podobnie jak IKE, umożliwiając uniknięcie podatku Belki, pod warunkiem, że wypłata nastąpi po ukończeniu 65. roku życia. Dodatkowo wpłaty na IKZE można odliczyć od dochodu, co obniża podatek dochodowy.
• Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK): Uczestnicy PPK mogą uniknąć podatku Belki, jeśli wypłacą środki po 60. roku życia. Warto jednak pamiętać, że jednorazowo można wypłacić maksymalnie 25% oszczędności, a pozostałą kwotę w ratach.
• Pracownicze Programy Emerytalne (PPE): Zyski z PPE są zwolnione z podatku Belki, jeżeli wypłata nastąpi po ukończeniu 60. roku życia lub po uzyskaniu wcześniejszych uprawnień emerytalnych.

Kompensacja zysków i strat

Od 2024 roku inwestorzy mogą kompensować zyski i straty z funduszy inwestycyjnych z innymi instrumentami finansowymi, takimi jak akcje czy ETF-y. Dzięki temu można obniżyć podstawę opodatkowania, uwzględniając straty poniesione w danym roku. To rozwiązanie umożliwia większą elastyczność i pozwala lepiej zarządzać zobowiązaniami podatkowymi. 

Ciekawostka

Wpływy z podatku od zysków kapitałowych w pierwszych 11 miesiącach 2024 roku wyniosły niemal 10,1 miliardów złotych. Szacuje się, że wpływy te osiągną 10,5 miliarda złotych za cały 2024 rok, co stanowi rekordowy wynik, a tym samym znaczną poprawę w porównaniu do poprzedniego rekordu, który wyniósł 9,07 miliarda złotych w 2023 roku.

Podatek od zysków kapitałowych („podatek Belki”) – podsumowanie

Podatek Belki, mimo iż budzi kontrowersje, pozostaje istotnym elementem polskiego systemu podatkowego. Choć pomniejsza on zyski z inwestycji, istnieją legalne sposoby na jego minimalizowanie, szczególnie w kontekście długoterminowego oszczędzania na emeryturę. Ważne jest, aby inwestorzy byli świadomi zasad obowiązujących przy podatku Belki i odpowiednio planowali swoje inwestycje, aby osiągnąć jak najlepsze wyniki finansowe.

Sprawdź bezpieczne oszczędzanie z Fair Invest!

Przeczytaj też nasz poprzedni wpis: Akcje na giełdzie – jak zacząć i na co uważać?